اخلاق در تبلیغات

اخلاق، به معنی اصولی است که اعمال و رفتار انسان براساس آن قضاوت می شود، و تبلیغات نوعی از ارتباط بین فروشنده و خریدار است. بنابراین، اخلاق در تبلیغات به  مجموعه ای از اصول گفته می شود، که روش ارتباطی بین فروشنده و خریدار را کنترل می کند. اخلاق مهم ترین جنبه تبلیغات است. با وجود مزیت های زیاد تبلیغات، نکاتی هستند که با اصول و قواعد اخلاقی تبلیغات مغایرت دارند.

یک تبلغ از نظر اخلاقی باید در آنچه می گوید صداقت داشته باشد، ادعاهایی نکند که ساختگی یا غلط باشند و در کل همان چیزی را نمایش دهد که واقعا هست. امروزه خیلی از تبلیغات اغراق آمیز هستند و معمولا کیفیت محصول کمتر از چیزی است که در تبلیغ نشان داده می شود. گاهی به نظر می رسد تبلیغ کنندگان هیچ آشنایی با اصول اخلاقی تبلیغات ندارند. آنها تنها به فروش بیشتر، و جلب مشتری فکر می کنند و برای این کار از هر ترفندی استفاده می کنند، مثل تبلیغات رنگارنگ و اغراق آمیز. آنها ادعا می کنند که محصول شان نسبت به محصول شرکت رقیب، بهترین و دارای بالاترین کیفیت و مقرون به صرفه تر است. اما اکثر این تبلیغات دروغ و دور از اصول اخلاقی هستند. مثلا برای تبلیغ یک عصرانه ساده برای بچه ها، از رنگ ها و برچسب های براق و جذاب استفاده می کنند تا نظر مشتری جلب شود، به طوری که خیلی زود جذب تبلیغ شود و تصمیم به خرید بگیرد. 

اخلاق در تبلیغات ارتباط مستقیمی با هدف هر تبلیغ دارد. گاهی اغراق در تبلیغ برای اثبات سودمندی و کیفیت محصول لازم است. برای مثال در تبلیغ پوشک بچه، پوشک را در آب دریا می اندازد و کل آب جذب پوشک می شود، همه می دانیم که عملا چنین چیزی امکان ندارد، اما برای اثبات قدرت جذب بالای پوشک این نوع تبلیغ قابل قبول است و از نظر اصول اخلاقی تبلیغات، مشکلی ندارد.

 اخلاق همچنین بستگی به باور و تفکر افراد دارد. اگر تبلیغ کننده با این باور که مشتریان میفهمند و هر تبلیغی را باور نمی کنند کار کند، می تواند نتایج خوبی را نیز به دست آورد. اما گاهی تبلیغ کنندگان، مردم را احمق فرض می کنند و هر تبلیغ دور از ذهن و اغراق آمیزی را نمایش می دهند، برای مثال تبلیغی مثل، با یک کلیک دکوراسیون خانه تان را تغییر دهید، یا با خرید لاتاری میلیاردر شوید و تبلیغاتی شبیه این موراد، قطعا این گونه تبلیغات کسی را فریب نمی دهد ولی غیر اخلاقی تلقی می شود.

اخیرا، واتیکان مقاله ای منتشر کرده است که می گوید تبلیغات باید از این سه اصل پیروی کنند: صداقت، مسئولیت پذیری و حفظ کرامت انسانی. 

شرکت های بزرگ هرگز دروغ نمی گویند، چون باید به نهادهای مختلف نظارتی توضیح دهند.

واقعیت همیشه گفته می شود ولی نه به طور کامل. گاهی بهتر است کل حقیقت در تبلیغ نمایش داده نشود.

تبلیغات دارویی: این تبلیغات برای افزایش آگاهی مردم هستند، اما نکته مهمی که وجود دارد این است که، این نوع تبلیغات هیچگاه از عوارض داروها و خطرات ناشی از استفاده آنها صحبت نمی کنند، فقط موارد استفاده هر دارو و اینکه چه چیزی را درمان می کند را توضیح می دهند.

کودکان: نوزادان و بچه ها نقش مهمی در تبلیغات دارند، آنها به راحتی می توانند خریدار را متقاعد کنند که خرید کند. هنگامی که می خواهید از کودکان در تبلیغ استفاده کنید این نکته را به خاطر داشته باشید که هرگز یک کودک را به تنهایی در تبلیغ قرار ندهید، برای مثال کودکی که به تنهایی با اسباب بازی های خود بازی می کند، خودش شیشه شیر را به دست گرفته و می خورد، یا مسواک می زند و .... زیرا همه می دانند هیچکس فرزند خود را بدون مراقب رها نمی کند. بنابراین در اینگونه تبلیغات حتما والدین را نیز نشان دهید، زیرا منطقی تر و طبیعی تر است.

مشروبات الکی: تا به امروز هیچگونه تبلیغی در مورد مشروبات الکی نمایش داده نشده است. در این گونه تبلیغات به جای مشروبات الکی از آب معدنی یا نوشابه های گازدار تبلیغ می شود. به این نوع تبلیغات، تبلیغات جایگزین می گویند و غیر اخلاقی هستند. وقتی تبلیغ یک محصول یا کالایی ممنوع است، به هر شکلی که انجام شود درست نیست.

دخانیات: تبلیغ محصولاتی مثل سیگار و تنباکو کاملا ممنوع است. چون مصرف این گونه مواد برای سلامتی مضر و سرطان زا هستند.

تبلیغات اجتماعی: این نوع تبلیغات اخلاقی و مورد قبول عامه مردم است. اما از آنجایی که مخاطب تبلیغات همه گروهای سنی هستند، نباید هر محصولی را تبلیغ کرد. برای مثال تبلیغ کاندوم و قرص های ضد بارداری باید محدود باشد، چون ممکن است اخلاقیات و نجابت را از بین ببرد.

با در نظرگرفتن همه مواردی که ذکر شد، تبلیغ کنندگان باید:

1.قوانین خود تنظیمی شامل اصول اخلاقی، صداقت، کرامت انسانی و موارد قانونی، برای شرکت هایشان طراحی و مشخص کنند.

2.تمام فعالیت ها را کنترل کنند و تبلیغاتی که از قوانین خودتنظیمی پیروی نمی کنند را حذف کنند.

3.مشتریان را از این قوانین مطلع کنند.

4. به شکایات مشتریان از محصول رسیدگی کنند.

5.شفافیت و عدم ابهام را، برای کل محصولات و شرکت حفظ کنند.

هنگامی که نکات بالا رعایت شود، نتیجه آن موارد زیر است:

1.باعث می شود شرکت در برابر تمام فعالیت های خود پاسخگو باشد.

2.انتقادات مشتریان و کنترل شدن توسط نهادهای نظارتی کمتر می شود.  

3.باعث جلب اعتماد مشتری به محصول و شرکت می شود.